Zachęcamy do zapoznania się z uwagami Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami do projektu Strategii Rozwoju Usług Społecznych na lata 2021-2035.
Ogólne uwagi PFONU
PFON wskazywał przede wszystkim na:
- Wewnętrzną sprzeczność dokumentu w zakresie jego treści i formuły.
- Całkowite pominięcie w dokumencie podstawowych instrumentów deinstytucjonalizacji, w tym indywidualnego pakietu usług (budżet osobisty) na rzecz rozwoju form instytucjonalnych, np. Centrów Opiekuńczo-Mieszkalnych.
- Brak możliwości oceny postępów deinstytucjonalizacji.
- Brak wartości bazowych wskaźników. Wskaźniki stają się w efekcie nieprzydatne dla realizacji. Sprawiają, że Strategia jest niezdatna do jej ewaluacji i monitorowania, a także nie spełnia wymogów polityki publicznej.
- Używanie w dokumencie takich słów, jak „osoby niesamodzielne” czy „opieka nad osobą”.
- Brak w dokumencie odwołań do zaleceń Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnościami dla Polski z 2018 r. Określono w nich sytuację w Polsce w obszarze deinstytucjonalizacj jako “krytyczną stagnację”.
- Brak wskazania konkretnych działań legislacyjnych, które zostaną podjęte.
Konieczność modyfikacji konkretnych fragmentów dokumentu
W uwagach Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami do projektu Strategii Rozwoju Usług Społecznych na lata 2021-2035 PFON wskazywał także na konieczność zmian w treści Strategii.
PFON zalecił również usunięcie lub uzupełnienie modyfikacji wybranych fragmentów dokumentu.
Przykładowo, fragment:
indywidualizacja ścieżki aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami uwzględniającej ich potencjał i ograniczenia z wykorzystaniem zakładów aktywności zawodowej, spółdzielni socjalnych, spółdzielni inwalidów i niewidomych, przedsiębiorstw społecznych oraz zakładów pracy chronionej
należy zamienić na:
indywidualizacja ścieżki aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami szczególnie uwzględniającej promocję ich zatrudniania na otwartym rynku pracy a także z wykorzystaniem potencjału zakładów aktywności zawodowej, spółdzielni socjalnych oraz przedsiębiorstw społecznych.
Z kolei następujący fragment Strategii Rozwoju Usług Społecznych na lata 2021-2035 należy całkowicie usunąć.
Działaniem wymagającym wzmocnienia i zaakcentowania jest opracowanie i rozwój pośrednich form wsparcia zapewniających opiekę w domach pomocy społecznej zgodnie z ideą deinstytucjonalizacji, np. poprzez rozwój wolontariatu w ośrodkach, wprowadzenie formy rodzin wspierających lub zaprzyjaźnionych z mieszkańcem DPS”.
W efekcie należy uznać, że Projekt jest całkowicie niezgodny ze światowymi i europejskimi wymogami oraz trendami w zakresie deinstytucjonalizacji, jak również z postulatami środowiska osób z niepełnosprawnościami.