Przed nami dwa ważne święta: 23 września przypada Międzynarodowy Dzień Języków Migowych, dwa dni później, 25 września, Międzynarodowy Dzień Głuchych i Języka Migowego. Z tej okazji przypominamy, dlaczego SJM i PJM to nie to samo.
Czy uniwersalny język migowy w ogóle istnieje?
Język migowy, czyli właściwie jaki?
Język migowy stanowi system znaków umownych, wykonywanych przy użyciu gestów i mimiki.
Służy do porozumiewania się bez użycia narządu słuchu. Języka migowego używają głównie osoby, u których doszło do uszkodzenia słuchu w stopniu znacznie utrudniającym albo uniemożliwiającym odbiór mowy wyłącznie drogą słuchową.
Czy istnieje uniwersalny język migowy?
Uniwersalny język migowy nie istnieje. Jest ich tyle, ile języków narodowych, a także wiele odmian o zasięgu terytorialnym, niepokrywającym się z granicami obszarów etnicznych i języków fonicznych.
Jedyną ich wspólną cechą jest wykorzystywanie w przekazie kanału gestowo-wzrokowego.
Społeczności Głuche (od urodzenia) stanowią na całym świecie grupę liczącą około 70 milionów osób, przy czym liczba języków migowych na całym świecie jest trudna do oszacowania.
Jakiego języka migowego używa się w Polsce?
W Polsce funkcjonują dwa języki migowe:
- PJM, czyli Polski Język Migowy,
- SJM, czyli system Językowo-Migowy.
Polski Język Migowy (PJM) jest naturalnym językiem osób niesłyszących. Posiada inną strukturę gramatyczną od języka polskiego. Jest pierwszym językiem dzieci, których obydwoje rodzice są niesłyszący.
W PJM dużą rolę odgrywają:
- położenie tułowia,
- odchylenie głowy,
- mimika,
- spojrzenie,
- kierunek ruchu,
- zakres,
- tempo,
- intensywność.
Polski język migowy stale wzbogaca się o elementy zapożyczane z języka polskiego oraz z innych języków migowych. Występują w nim regionalizmy. W Polsce PJM posługuje się od 40 do 50 tysięcy osób.
SJM, czyli system Językowo-Migowy jest systemem, stworzonym przez osoby słyszące, w celu ułatwienia porozumiewania się z osobami g/Głuchymi. Jest sztucznym tworem, opartym na połączeniu elementów języka polskiego i Polskiego Języka Migowego, dlatego też bazuje na gramatyce języka polskiego. Nie można go jednak przyswoić w naturalny sposób, tak jak PJM.
System Językowo-Migowy jest wykorzystywany między innymi:
- w programach telewizyjnych,
- przez urzędników,
- przez tłumaczy przysięgłych języka migowego.
Ciekawostki
Czy wiedzieliście, że… Polski Język Migowy jest blisko powiązany z francuskim językiem migowym?
Dzieje się tak, poprzez wykorzystanie w PJM jednoręcznego alfabetu manualnego starofrancuskiego języka migowego.
Niestety, w odróżnieniu od wielu innych języków migowych na świecie, PJM nigdy nie został oficjalnie uznany za pełnoprawny język polskiej społeczności Głuchych.