Choroba afektywna dwubiegunowa dotyka około 1-3% światowej populacji, w tym samym stopniu co mężczyzn i kobiet. W obydwu przypadkach do zachorowania najczęściej dochodzi przed 35. rokiem życia.
Charakterystyczne dla ChAD, określanej również jako zaburzenia afektywne dwubiegunowe, rzadziej już cyklofrenia czy psychoza maniakalno-depresja, są występujące u pacjentów naprzemiennie epizodów obniżonego oraz podwyższonego nastroju.
Czy znamy przyczyny ChAD?
Trudno jest wskazać jedną przyczynę występowania ChAD. Zaliczyć można do nich czynniki zarówno genetyczne, jak i środowiskowe. Ryzyko wystąpienia choroby jest większe u osób, w których rodzinie pojawiał się ChAD oraz u osób, obciążonych pewnym rodzajem genu. Często choroba uaktywnia się również pod wpływem traumatycznych wydarzeń z życia lub innych trudnych okoliczności.
Epizody depresyjne, maniakalne i mieszane w przebiegu ChAD
Jak już wspomnieliśmy, choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się naprzemiennym lub jednoczesnym występowaniem objawów, typowych dla trzech epizodów schorzenia: depresyjnego, maniakalnego oraz mieszanego.
Epizody depresyjne można rozpoznać po obniżeniu nastroju, braku motywacji do działania i spadku energii, odczuwaniu zmęczenia, nadmiernej senności, zaburzeniach apetytu i koncentracji.
Faza maniakalna z kolei charakteryzuje się:
- podwyższonym nastrojem,
- przyspieszonym tokiem myślenia,
- nadmierną energią,
- gadatliwością,
- labilnością emocjonalną,
- impulsywnością,
- drażliwością.
Ze względu na przebieg zaburzenia afektywnego dwubiegunowego wyróżnia się dwa typy choroby:
- Typ 1, gdy przeplatają się epizody maniakalne oraz depresyjne.
- Typ 2, gdy występuje depresja oraz hipomania.
Aby możliwe było rozpoznanie choroby afektywnej dwubiegunowej, konieczne jest stwierdzenie u pacjenta epizodu maniakalnego lub hipomaniakalnego.
Jak leczyć ChAD?
W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej stosuje się farmakoterapię w postaci:
- stabilizatorów nastroju,
- leków przeciwpsychotycznych,
- leków normotymicznych.
Ponadto w leczeniu ChAD stosować można także leki przeciwdepresyjne w ramach leczenia skojarzonego z lekiem normotymicznym czy przeciwpsychotycznym.
Równolegle z farmakoterapią prowadzi się psychoterapię, szczególnie w okresach remisji. W szczególnie ciężkich przypadkach przebiegu choroby pacjentów kieruje się na leczenie szpitalne szczególnie, gdy przejawiają oni tendencje samobójcze lub mają wyjątkowo nasiloną manię.
Kluczowa, w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej, jest psychoedukacja, zarówno samych pacjentów, jak i ich rodziny, otoczenia oraz bliskich. Pacjent powinien zostać poinformowany, jak wygląda stan prawidłowy i co sugeruje epizod depresyjny czy maniakalny.
Poinformowane zostać powinno również najbliższe otoczenie chorego odnośnie objawów typowych dla manii i depresji, które powinny być niepokojące.