Zapraszamy do zapoznania się z raportem z badania ewaluacyjnego „Ocena wdrażania Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami”.
Kilka słów o badaniu i raporcie
Raport powstał w ramach badania ewaluacyjnego pt. „Ocena wdrażania Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami”.
Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej przez konsorcjum w składzie:
- Fundacja Aktywizacja,
- Fundacja na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami (FRONIA),
- Agata Gawska,
- Sylwia Daniłowska,
- Inwestrada.
Badanie zostało zrealizowane w okresie lipiec-październik 2024 r.
Jakie wnioski płyną z przeprowadzonego badania?
Z badania wynika m.in., że:
- Ustawa wymaga uzupełnienia o usługi publiczne i użyteczności publicznej, w szczególności świadczone w obszarze zdrowia i edukacji.
- Ustawa wymaga rozszerzenia o kolejne podmioty z naciskiem na podmioty niepubliczne: apteki, gabinety lekarskie, szpitale i inne podmioty realizujące świadczenia zdrowotne, usługi edukacyjne, w tym niepubliczne szkoły, przedszkola i uczelnie.
- Ustawa wymaga rozszerzenia o dostępność przestrzeni publicznej.
- Zmiany wymagają zapisy ustawy dotyczące dostępu alternatywnego tak, aby ograniczyć jego obecne nieuprawnione stosowanie.
- W ustawie należy wskazać wyraźny prymat zapewniania dostępności z uwzględnieniem uniwersalnego projektowania, a dopiero w przypadku braku takiej możliwości – przez zastosowanie racjonalnego usprawnienia.
- Należy dokonać standaryzacji działań w ramach wdrażania dostępności.
- Niezbędne jest wprowadzenie zmian przepisów ustawy o języku migowym i środkach komunikowania się w celu ujednolicenia terminów w zakresie zapewnienia usługi tłumacza.
- Brakuje rzetelnej oceny weryfikacji wymogów dostępnościowych na etapie aplikowania i realizacji zlecanych zadań publicznych.
A ponadto…
Nadszedł czas na przyjrzenie się twardym danym.
Zgodnie z raportem:
- zaledwie 9,5% koordynatorów i koordynatorek dostępności uważa, że ponad połowa pracowników i pracowniczek ich instytucji zna przepisy ustawy,
- prawie 40% koordynatorów i koordynatorek dostępności dostrzega tę wiedzę u maksymalnie 10% zespołu,
- na Program Dostępność Plus wydano ponad 19 mln zł w przeciągu 6 lat i mimo to, nie udało się wprowadzić dostępności na satysfakcjonującą skalę,
- 66,67% badanych osób ze szczególnymi potrzebami nie wie, że ma prawo złożyć wniosek o zapewnienie dostępności,
- 63,41% badanych osób ze szczególnymi potrzebami nie wie, jak taki wniosek złożyć,
- brak świadomości praw wynikających z ustawy jest główną przyczyną niskiej liczby skarg,
- jedynie w 20 przypadkach na 50 podmiot podjął działanie i zapewnił dostępność wcześniej niedostępnej usługi na skutek nieformalnego wnioskowania.
Zachęcamy do zapoznania się z całością raportu z badania ewaluacyjnego „Ocena wdrażania Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami”.