Jutro, 10 września, obchodzimy Dzień Solidarności z Osobami Chorymi na Schizofrenię, mający przeciwdziałać dyskryminacji osób chorych psychicznie. Ma on również na celu wzrost akceptacji społeczeństwa wobec osób chorych na schizofrenię.
Schizofrenia to choroba przewlekła, w Polsce wciąż stygmatyzowana. Szacuje się, że w Polsce na schizofrenię choruje około 250 tysięcy osób. Przy czym ze świadczeń medycznych korzysta jedynie około 182 tysięcy chorób. Średni wiek zachorowania u kobiet przypada między 25. a 34. rokiem życia, u mężczyzn między 15. a 24. rokiem życia.
Z okazji Dnia Solidarności z Osobami Chorymi na Schizofrenię obalamy stereotypy związane ze schizofrenią i przybliżamy, na czym polega to zaburzenie.
Przyczyny choroby
U chorych na schizofrenię dochodzi do nadmiernego wydzielania dopaminy w jednej z części mózgu. W innym rejonie tego neuroprzekaźnika brakuje. Zbyt duże wydzielanie dopaminy wywołuje omamy słuchowe, wzrokowe, jej niedobór z kolei powoduje apatię, dezorientację, uczucie osamotnienia i zmęczenia.
Cały czas dyskutuje się wpływ czynników zewnętrznych na przebieg choroby, takich jak:
- stosowanie silnych używek,
- występowanie choroby psychicznej w rodzinie,
- traumatyczne przeżycia,
- problemy z przebiegiem ciąży i porodem.
Przebieg schizofrenii
Schizofrenia, wbrew stereotypom, to nie tylko omamy i urojenia. Zaburzenie to charakteryzują bowiem głębokie nieprawidłowości, a także brak spójności pomiędzy myśleniem, emocjami i zachowaniem.
Wyróżnia się dwa typy objawów schizofrenii:
- negatywne, inaczej ubytkowe: zubożenie emocjonalne, apatia, wycofanie się z życia społecznego, zawodowego i rodzinnego, charakterystyczne dla pierwszej fazy choroby.
- pozytywne, inaczej wytwórcze: urojenia i omamy, charakterystyczne dla drugiej fazy choroby.
Warto pamiętać, że urojenia występujące w przebiegu schizofrenii można podzielić na prześladowcze, ksobne, wpływu, odsłonięcia.
Podczas gdy objawy pozytywne w schizofrenii są łatwo zauważalne dla otoczenia, objawy negatywne łatwiej przeoczyć. Co więcej, objawy negatywne są trudne do jednoznacznej interpretacji lub często traktowane są jako czasowe pogorszenie nastroju, co z kolei często opóźnia właściwe leczenie.
Ze względu na różne nasilenie objawów i przebieg choroby, można wyróżnić schizofrenię:
- paranoidalną (przewaga omamów i urojeń);
- prostą (powolne nasilanie się objawów negatywnych, powodując załamanie);
- hebefreniczną (nieprzewidywalne, chaotyczne i dziecinne zachowanie);
- rezydualną (przewlekle objawy negatywne);
- katatoniczną (przeplatające się stany osłupienia i pobudzenia);
- niezróżnicowana.
Leczenie
Dopiero mając świadomość występowania dwóch typów objawów schizofrenii można wdrożyć odpowiednie leczenie.
Zaleca się nie tylko farmakoterapię, lecz również psychoterapię oraz psychoedukację. Bardzo ważna jest również współpraca chorego z rodziną oraz jego aktywność społeczna i zawodowa. Dla osób ze zdiagnozowaną schizofrenią niewskazana jest długotrwała hospitalizacja. Należy zastąpić ją wspieraniem chorego w jego miejscu zamieszkania.