Obchodzimy dzisiaj Międzynarodowy Dzień Wózka Inwalidzkiego. Ma on na celu przypomnienie i uświadomienie, jak wielkie znaczenie miało wynalezienie wózka dla sytuacji osób z niepełnosprawnością ruchową.
Krótka historia ważnego wynalazku
Pierwsze ilustracje przedstawiające krzesła na kołach znajdziemy już w starożytności, ok. 500 p.n.e. w Chinach oraz w Grecji. Kolejne przykłady to krzesło z kołami, używane w 1595 roku przez króla Hiszpanii Filipa II. Podobne krzesło mobilne było używane w 1640 roku przez króla Polski Władysława IV Wazy cierpiącego na reumatyzm.
Prawdziwa historia współczesnego wózka inwalidzkiego zaczyna się w 1885 roku, kiedy wynaleziono obręcze przymocowane do kół służące do napędu wózka. Następnie, w 1899 roku zbudowano wózek napędzany benzynowym silnikiem spalinowym. W roku 1900 zbudowano wózek napędzany ręcznie za pomocą przekładni łańcuchowej, a także wyprodukowano pierwszy wózek z kołami ze stalowymi szprychami.
30 lat później, w 1932 roku, Harry Jennings z USA skonstruował wózek składany krzyżakowo.
W roku 1984 w Norwegii skonstruowano pierwszy wózek elektryczny.
Jakie rodzaje wózków wyróżniamy?
Wyróżnia się kilkanaście rodzajów wózka, w tym wózki napędzane:
- przez użytkownika za pomocą ramion,
- silnikiem elektrycznym,
- hybrydowo (np. siłą mięśni użytkownika i wspomagającymi silnikami elektrycznymi),
- przez osobę drugą.
Ponadto można podzielić wózki ze względu na przeznaczenie na wózki:
- Z napędem elektrycznym – dla osób ze znaczną niepełnosprawnością, przeznaczone do przemieszczania się wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Szczególnym typem tego rodzaju wózka jest mechatroniczny iBOT.
- Wielofunkcyjne – pełnią dodatkowe funkcje terapeutyczne (np. możliwość pionizacji użytkownika).
- Pasywne, dobierane do wymiarów antropometrycznych ich użytkownika i skonfigurowane w sposób zapewniający jak największą stabilność siedzenia i możliwość asysty osoby drugiej kosztem zmniejszenia mobilności.
- Uniwersalne służą do doraźnego transportu wewnątrz instytucji (np. szpitale, lotniska).
- Terenowe, wyposażone w szerokie niskociśnieniowe opony lub system gąsienicy wolności, umożliwiające poruszanie się w trudnym terenie.
- Sportowe produkuje się w wielu odmianach, z których każda jest przeznaczona do uprawiania konkretnej dyscypliny sportu (np. tenisa, koszykówki, rugby, szermierki, wyścigów szosowych, zjazdów górskich, taniec integracyjny itd.),
- Aktywne, indywidualnie dopasowywane do ich użytkownika, a ich konfiguracja ułatwia samodzielne pokonywanie niektórych przeszkód architektonicznych, urbanistycznych i terenowych. Zwiększoną mobilność uzyskuje się kosztem zmniejszonej funkcji ortotycznej wózka. Podstawowe narzędzie rewalidacji osób po urazach rdzenia kręgowego.
Istnieje również osobna klasyfikacja wózków stosowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (ręczny, aluminiowy, specjalny) oraz uwzględniająca kategorię (standardowe stalowe, standardowe aluminiowe, półaktywne, aktywne, specjalistyczne, elektryczne, sportowe).